سنت کهن زیارت اهل قبور

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری «آراز سسی»، هم‌زمان با فرارسیدن عید نوروز و آخرین روز پنجشنبه سال مردم با غبارروبی و گذاشتن سبزه و گل بر روی قبور رفتگان خود این روز را سپری می‌کنند.
خوشبختانه ایرانیان رسم‌ورسوم زیادی دارند که بسیاری از آنها مشکل‌گشا و ارزشمند است که یاد از دست رفتگان در جمعه آخر سال هم یکی از این آیین‌ها است.
در این جمعه که به نام اموات رقم خورده، گورستان‌ها مملو از افرادی است که برای دیدار از اموات خود می‌آیند، هر شخص بر سر قبر عزیزش یا دعا می‌خواند یا خیرات می‌دهد یا با آب و گلاب قبور را تمیز می‌کند و تا ساعت‌ها یا پاسی از شب کنارش می‌ماند.
امروز آخرین پنجشنبه از سال ۱۴۰۳ است روزی که تا سال دیگر تکرار نمی‌شود، یک سال گذشت با همه خوبی‌ها و بدی‌ها، با تلخی‌ها و شیرینی‌ها، خیلی‌ها دیده به جهان گشودند و خیلی‌ها هم به دیار باقی بار سفر بستند.
زیارت اهل قبور علاوه بر اینکه آثار و برکاتی برای زندگی انسان دارد، همواره مورد تأکید بزرگان دین بوده و به این امر توصیه‌هایی شده است آن‌چنان که حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرمایند: «به زیارت قبر مرده‌هایتان بروید، زیرا آنان با زیارت شما خوشحال می‌شوند و شما خواسته‌هایتان را بر سر قبر پدر و مادرتان از خداوند بخواهید که خدا به احترام آن‌ها دعای شما را اجابت کند».
رسم زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال، یکی از آیین‌ها و سنت‌ها معنوی ایرانیان است که از دیرباز مرسوم بوده و اکنون نیز مردم در نقاط مختلف کشور و به‌رسم یادبود بر سر قبور رفتگان حاضر شده به فاتحه‌خوانی و دعا مشغول می‌شوند.
آری جایشان خالی است و نیستند که ببیند و بگویند و بشنوند؛ تنها یادی مانده که بر تارک دل گهگاهی ناخن می‌کشد.
و چه دلنشین است این رسم قشنگ که با یاد و خاطره درگذشتگان، دل را پیش از تحویل سال، متحول و خانه‌تکانی می‌کند.
زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال امری بسیار پسندیده است.
در این روز مردم آذربایجان غربی با تهیه حلوا آرد تفت‌داده، گلاب، خرما، شیرینی و غیره بر سر مزار عزیزانشان می‌روند و با قرائت قرآن و ذکر فاتحه یادی از آن‌ها می‌کنند، بسیاری بر این عقیده هستند که همان‌گونه که در اعیاد و روزهای شاد به یکدیگر هدیه می‌دهیم، بهترین راه برای فرستادن کادو برای مردگانمان صدقه دادن به نیازمندان است.
علاوه بر آنکه ثواب این صدقات چه نقدی و چه غیرنقدی به روح عزیز ازدست‌رفته‌مان خواهد رسید، لبخند شادی و امید زندگی در فردی دیگر را با خود به همراه خواهد داشت، آن هم در روزهای نزدیک سال جدید که هر کسی دوست دارد، بهترین لباس‌ها را پوشیده و بساط شام شب عید را برای خانواده‌اش فراهم کند.
پنجشنبه آخر سال و زیارت اهل قبور در شهرهای استان و کشور متفاوت است، ولی همه بر این باور هستند که رفتن بر سر مزار به روح می‌افزاید و زمینه‌های تقویت بُعد معنوی ما نسبت به اعتقادات آخرت و خداوند را فراهم می‌سازد.
زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال امری بسیار پسندیده است، چه نیکو است هدیه‌ای هرچند کوچک از صدقات، خیرات، ادعیه، نماز و غیره برایشان ارسال کنیم تا آنان نیز چون ما، در این عید شادی را تجربه کنند، به‌جای ولخرجی‌هایی همچون خرید دسته‌های گل، شمع و غیره، پول آن به خیریه‌ها اهدا شود، نیکوتر است، بیایید به یاد تمام اموات باشیم تا آیندگان نیز به یاد ما باشند.
حتماً بارهاوبارها با خود اندیشیده‌اید که آیا رفتن بر مزار مردگان و یا مراسم ختم گرفتن و خیرات دادن و قرآن خواندن برایشان به حال آنان نیز سودی دارد یا تنها سبب دلگرمی ما و سایر خویشان خواهد شد، آیا آنان نیز از دیدن ما مسرور می‌شوند؟ آیا حضور ما را درک می‌کنند؟ پاسخ این پرسش را می‌توان در روایتی از امام صادق (ع) به دست آورد که فرموده‌اند: قسم به خدای متعال، مردگان رفتن شما را می‌دانند و با حضور شما مسرور می‌شوند و با شما اُنس می‌گیرند و بهره‌مند می‌شوند.
یاد همه آن‌هایی که دیروز بودند و امروز نه همه آنهایی که سال گذشته رخت و لباس عید خریدند و امسال نه هم آن‌هایی که لحظه تحویل سال صورتشان را بوسیدیم و عید زمان را تبریک گفتیم و امسال تنها با خواندن فاتحه‌ای یادشان می‌کنیم.
این پنجشنبه آخر سال هم به دیدارشان می‌رویم، دیدار آن‌هایی که چشم‌انتظاری‌شان را نمی‌بینیم و صدایشان را نمی‌شنویم.

آداب‌ورسوم پنجشنبه آخر سال در پلدشت

پلدشت باتوجه‌به قدمت تاریخی دارای آداب‌ورسوم خاص خود بوده که یکی از این آداب رسوم پنجشنبه آخر سال (عارافا گونی) است.
از هرکسی که بپرسیم روز عرفه چه روزی است، اولین چیزی که به ذهنش می‌آید زیارت اهل قبور و خیرات دادن در این روز است.
طبق این رسم زنان پلدشتی شب عرفه وسایل لازم برای پختن حلوا (دوشاب حالواسی) را آماده می‌کنند که از آن می‌توان به اوماج آوماخ نام برد.
صبح زود حلوا را پخته و آن را بین همسایگان خیرات می‌کنند.
ظهر روز عرفه مردم به‌اتفاق خانواده‌های خود به زیارت اهل قبور رفته و سنگ قبر آنها را با آب و گلاب شسته و خیرات می‌دهند.

زیارت اهل قبور سنتی رایج در میان مردم است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدتقی حسین‌زاده کارشناس مذهبی اما درباره سنت زیارت اهل قبور و پنجشنبه آخر سال به خبرنگاران گفت: اصل صله‌رحم مورد تأکید و سفارش اهل‌بیت (ع) و پیامبر اکرم (ص) است، صله‌رحم با انسان‌هایی که در قید حیات هستند لازم و واجب است و در مورد اموات نیز زیارت قبور سیره نبی مکرم اسلام و حضرت زهرا (س) و به آن سفارش شده است.
وی اظهار داشت: زیارت اموات علاوه بر اینکه آثار و برکاتی برای زندگی انسان دارد، سفارش و اطاعت از دستور پیامبر اکرم (ص) است و دیگر اینکه در روایات آمده است که همان‌طور که به انسان‌های زنده سر می‌زنید به اموات و به‌ویژه پدران و مادرانی که از دنیا چشم بربسته‌اند نیز سر بزنید.
حسین‌زاده با بیان اینکه مرگ موجب نمی‌شود که حق پدر و مادر از فرزندان سلب شود؛ گفت: در سنت‌ها توصیه شده است که وقتی بر مزار پدر و مادر رفتید، سریع نباشید و با آرامش و همراه با طمأنینه باشید و عجله نکنید همچنین قرائت سوره‌های یاسین و ملک و نکاتی دیگری هم سفارش شده است.
این کارشناس مذهبی یادآور شد که خانه مؤمن بعد از مرگ قبر اوست و بازماندگان باید به قبور سر بزنند؛ بسیاری از علما و بزرگان توصیه می‌کنند که اگر حاجتی دارید به مزار پدر و مادر بروید و از آنها بخواهید برای شما دعا کنند تا گره کارتان باز شود.

پنجشنبه آخر سال

رضا یکی از همشهریان در پلدشت که برای نثار فاتحه در مزار این شهرستان حاضر شده بود در گفتگو با خبرنگار پایگاه تحلیلی خبری «آراز سسی» گفت: هر سال، در پنجشنبه آخر سال، من به قبرستان می‌روم تا با عزیزان از دست رفته‌ام ارتباط روحی و معنوی برقرار کنم. هوای سرد و بوی خاک ترکیبی از حس غربت و دلتنگی را در من بیدار می‌کند. وقتی بر سر مزار پدرم می‌ایستم، دستانم را روی سنگ قبر می‌گذارم و انگار که می‌توانم حضورش را احساس کنم. آرامشی عجیبی دارد، انگار که او هنوز هم از جایی دور، مراقب من است.
مهدی دیگر شهروند پلدشتی در گفتگو با خبرنگار پایگاه تحلیلی خبری «آراز سسی» بیان کرد: زیارت قبور در پنجشنبه آخر سال برای من مثل یک سفر معنوی است. با هر قدم به‌سوی قبر مادرم، احساس می‌کنم که او را بیشتر به یاد می‌آورم. دلتنگی‌هایم در همان لحظه‌های اولیه ورود به قبرستان شروع می‌شود، اما وقتی با خلوت و سکوت او روبرو می‌شوم، احساس آرامشی می‌کنم که توصیفش سخت است. انگار که مادرم با من حرف می‌زند و مرا به آرامش دعوت می‌کند.
هر بار که برای زیارت قبور در پنجشنبه آخر سال می‌روم، حس تازه‌ای دارم
حامد دراین‌خصوص به خبرنگار پایگاه تحلیلی خبری «آراز سسی» گفت: هر بار که برای زیارت قبور در پنجشنبه آخر سال می‌روم، حس تازه‌ای دارم. این بار، وقتی به قبر برادرم نزدیک شدم، دلتنگی‌هایم بیشتر شد. اما در همان حال، احساس می‌کنم که او همین نزدیکی‌هاست، شاید در نسیمی که می‌وزد یا در پرنده‌ای که بر فراز قبر پرواز می‌کند. این حضور غیرملموس، آرامشی به من می‌دهد که فقط در کنار او تجربه می‌کنم. انگار که برادرم هنوز هم راهنمای من است، حتی از دنیای دیگر.

انتهای خبر/